Cá thanh ngọc, cá bã trầu, cá bảy trầu - Trichopsis vittatus

Cá thanh ngọc hay còn được gọi là cá bã trầu, cá bảy trầu. Cá có tên tiếng anh là Croaking Gourami, danh pháp khoa học là: Trichopsis vittatus. Cá thanh ngọc có vẻ đẹp hoang dã với mõm nhọn, thân dẹt với chiều dài tối đa 7cm. Cá đực có nhiều màu sắc hơn cá cái và vây bụng cũng dài hơn. Cá bã trầu có bản tính nhút nhát nên nếu nuôi chung thời gian đầu chúng thường có biểu hiện hoảng loạn. Loài cá này sinh sống chủ yếu ở tầng nước sâu. Cá bã trầu là loài ăn tạp, khỏe và rất dễ nuôi.

Cá thanh ngọc có một số đặc điểm vừa giống cá sặc lại vừa giống cá chọi. Nếu nuôi cách ly trong thời gian khoảng 1 tháng trở lên, bản tính bảo vệ lãnh thổ của cá thanh ngọc được phát triển, nên khi cho vào chung bể thì chúng có biểu hiện vờn nhau, các động tác nối đuôi lượn xoay vòng quanh nhau rồi phồng mang và quạt đuôi vào nhau. Chúng bắt đầu lao vào cắn nhau và một điều đặc biệt là chúng phát ra tiếng kêu rột rột như loài ếch nhái. Khi chọi nhau, chúng cắn nhau rất mạnh làm nước sánh (văng, bắn) ra ngoài bể, thỉnh thoảng chúng câu (chu) mỏ. Trong cuộc chiến, hai con ngửa bụng lên có khi hàng giờ liền...

Vào mùa sinh sản, cá thanh ngọc quẫy nước tạo thành tiếng kêu rất to. Theo các nhà khoa học thì vây ngực của chúng có khả năng phát ra âm thanh khi quẫy nước và đây là phương thức giao tiếp rất quan trọng giữa các cá thể của các loài này. Khi sinh sản, trứng chìm xuống đáy và sau đó được cá bố mẹ thu thập lại và gắn vào tổ bọt như cá chọi.

Trichopsis pumila

Cá thanh ngọc sống tầng đáy, chúng sinh sống trong các môi trường nước sâu, ít phèn, nước trong hoặc vùng nước ngọt nông, chảy chậm hoặc nước tù với thảm thực vật thủy sinh dày. Cá khá phổ biến trong khu vực hạ lưu sông Salween cũng như trung lưu và hạ lưu sông Mekong, phía dưới thác Khone. Cũng tìm thấy trong các khu đồng ruộng ngập nước ở trung lưu Mekong. Thức ăn là động vật phiêu sinh, động vật giáp xác và ấu trùng côn trùng.

Trong tự nhiên, cá thanh ngọc thường không phải cá có giá trị thương mại, đôi khi được mua bán như là một bộ phận của các mẻ đánh bắt hỗn tạp tại các khu chợ.